Viết lách nhiều năm, Từ điển tiếng Việt là cuốn sách không thể thiếu trên bàn làm việc của mình. Đặc biệt, cuốn cẩm nang hữu ích này không chỉ dùng để tra cứu từ đơn thuần mà nếu sử dụng đúng cách, bạn có thể trau dồi vốn từ. Vậy sử dụng Từ điển như thế nào cho hiệu quả? Cùng khám phá cách mở rộng vốn từ viết lách với một cuốn Từ điển nhé.
Các loại tài liệu dùng để tra từ
Nhắc đến Từ điển, chúng ta nghĩ ngay đến Từ điển tiếng Việt. Nhưng thực sự Từ điển tiếng Việt chỉ có vậy? Dưới đây là một số tài liệu tra từ có thể bạn chưa biết:
– Từ điển chính tả: Từ điển chính tả được xuất bản nhằm phục vụ cho việc tra nghĩa của từ và xác định từ đó viết đúng chính tả chưa.
– Từ điển tiếng Việt: Từ điển tiếng Việt Hoàng Phê 2003, Việt Nam tự điển của Lê Văn Đức cùng nhóm văn hữu soạn, Lê Ngọc Trụ hiệu đính.
– Từ điển từ đồng nghĩa, trái nghĩa: Cuốn sách giúp bạn trau dồi vốn từ và tra được thêm từ đồng nghĩa, trái nghĩa
– Từ điển thành ngữ tiếng Việt: Bạn sẽ nắm vững hơn nội dung của từng thành ngữ, tục ngữ và vận dụng vào trong các sáng tác của mình.
Bên cạnh tài liệu giấy, còn có một số website tra từ điển online như tra tratu.soha.vn hay tudientv.com.
Ngoài ra còn nhiều loại từ điển, tài liệu tra cứu từ, tuy nhiên nếu không đi sâu vào nghiên cứu chữ nghĩa thì các loại tài liệu mà mình kể trên đã đủ dùng cho một người viết.
Mở rộng vốn từ bằng Từ điển
Hướng dẫn sử dụng đúng cách
Nếu gặp một từ nhưng không biết nghĩa chính xác của nó là gì, đa phần chúng ta thường tra từ điển. Điều này hoàn toàn hợp lý, tuy nhiên mục đích của một cuốn Từ điển không chỉ có vậy. Dưới đây là cách mở rộng vốn từ viết lách bằng Từ điển mà mình áp dụng nhiều năm nay:
– Kiểm tra chính tả: Khi bạn viết một từ nào đó nhưng không chắc chắn từ này đúng chính tả, bạn nên mở ngay từ điển ngay. Đừng bỏ qua một từ nào đó chỉ vì cảm thấy nó đúng, bởi vì khoảng cách giữa “cảm thấy” và “chắc chắn” đôi khi rất xa, đặc biệt nếu bạn viết bài cho tạp chí, báo hoặc ấn phẩm đòi hỏi độ chính xác cao.
– Tra nghĩa của từ: Trong quá trình hướng dẫn học viên, mình nhận ra một số bạn thường có thói quen sử dụng từ ngữ hay, đẹp vào trong bài nhưng không thực sự hiểu rõ nghĩa của từ đó. Điều đó khiến cho thông điệp của câu văn không được truyền tải đúng như mong muốn, thậm chí câu văn bị khó hiểu hoặc bị hiểu sai nghĩa. Vậy thì lúc này Từ điển chính là một trong những tài liệu cứu tinh cho bạn. Khi bạn nhận thấy một từ nào đó dùng không phù hợp với văn cảnh, nên tra Từ điển.
– Tra từ đồng nghĩa, trái nghĩa: Một trong những lỗi viết mà mình thường hay gặp ở các bạn newbie là viết lặp từ. Mẹo tránh lặp từ là có vốn từ dồi dào, như vậy bạn dễ dàng thay thế từ lặp bằng một từ khác có nghĩa tương tự. Trong một số cuốn Từ điển, bạn sẽ thấy các tác giả cẩn thận ghi chú những từ đồng nghĩa, trái nghĩa để bạn có thể tham khảo thêm.
– Tra cấp độ của từ: Một mẹo mà mình thường hay áp dụng khi tìm từ hay ý đẹp để cho vào cuốn sách Nằm nghe gió thổi sau hè là tra cấp độ của từ trong Từ điển. Ví dụ với cấp độ buồn ta có buồn tênh, man mác, buồn hiu, buồn thiu,… Từ đó, áp dụng vào mỗi văn cảnh khác nhau mà ta sử dụng từ cho phù hợp.
Lưu ý khi sử dụng từ điển
Sẽ thật bất tiện khi mà cuốn từ điển dày cộp bên người. Là một người viết tự do, mình thường xuyên phải di chuyển nhiều địa điểm làm việc, do vậy mình thường dùng ebook Từ điển tiếng Việt hoặc sử dụng bản PDF. Để tải tài liệu từ điển và một số tài liệu liên quan đến tài liệu miễn phí, bạn có thể truy cập và tải về tại đây:
Ngoài ra còn một vài lưu ý bạn cần nhớ khi sử dụng từ điển:
– Không lạm dụng, có từ mới chưa cập nhật. Một số từ xuất hiện do cách nói lái, chơi chữ hoặc ẩn dụ, so sánh trong giới trẻ và lập tức trở thành xu hướng. Tuy nhiên không phải từ nào cũng chính xác và có nghĩa, do vậy những từ mới chưa được cập nhật, bạn thử sử dụng từ khác thay thế nhé.
– Không phải từ không có trong từ điển là sai: Một số Từ điển cũ chưa được bổ sung nên thiếu từ, do vậy nếu bạn tra từ không có trong từ điển nhưng có trong sách báo, có thể cân nhắc sử dụng. Không phải từ nào không có trong từ điển đều là sai.
Đọc thêm:
5 giai đoạn mà bạn cần vượt qua để thành thạo kỹ năng viết
Ứng dụng AI để viết bài nhanh chóng mà vẫn giữ được nét riêng
Bắt bệnh cho người viết: Tại sao không ai đọc bài viết của tôi?
Đọc chủ động và đọc bị động: Phương pháp giúp mình viết tốt hơn trong nhiều năm qua
Trau dồi vốn từ qua Từ điển
Khi nghĩ đến Từ điển, đa phần chúng ta nghĩ đây là tài liệu để tra từ. Thực tế bạn còn làm được nhiều thứ hơn với một cuốn Từ điển. Cách mở rộng vốn từ viết lách thông qua Từ điển mà mình áp dụng suốt nhiều năm nay, hy vọng sẽ giúp bạn tích lũy thêm nhiều vốn từ:
– Đọc, ghi chép để ghi nhớ: Thông thường, nếu chỉ thực hiện hành động đọc và tra cứu từ vựng để dùng một lần, hẳn bạn sẽ khó nhớ được từ đó. Do vậy, khi tra cứu từ vựng, bạn nhớ ghi vào sổ những từ mình thấy hay, thấy đẹp vào trong sổ.
Tuy nhiên đó chỉ là cách đọc thụ động, tức là bạn chỉ sử dụng từ điển khi cần.
Có một cách giúp bạn trau dồi vốn từ nhanh và hiệu quả hơn là đọc chủ động. Nghĩa là lúc này bạn không còn xem từ điển là một loại sách dùng để tra cứu từ mà xem nó nhưng một loại sách trau dồi kiến thức.
Mỗi ngày, bạn lật một trang từ điển, ghi chép những từ mà bạn ấn tượng và hiểu rõ nghĩa của chúng. sau đó đến bước 2:
– Đặt câu, viết đoạn văn, bài văn
Sau khi ghi chép, nếu không thực hành với tù đó, bạn sẽ dễ quên do vậy mình khuyến khích học viên đặt câu với từ này. Thậm chí trong khóa học Viết từ số 0 mà mình hướng dẫn nhiều năm nay, mình cũng khuyến khích bạn đặt câu từ đó.
– Tiếp tục lặp lại với từ mới
Sau khi đã luyện lập thành thạo với các từ ở trang đầu tiên, bạn tiếp tục lặp lại với trang thứ 2, thứ 3. Cứ như thế bạn thực hành hết cả cuốn từ điển và ghi nhớ rất nhiều từ.
Cách mở rộng vốn từ viết lách chỉ bằng một cuốn Từ điển Tiếng Việt mà mình chia trên đây mà mình thường hay gợi ý cho học viên. Sau khi áp dụng với từ điển, bạn có thể thử ới một cuốn sách bất kỳ, chỉ khác là sau khi tìm ra từ hay ở trang đầu, bạn dùng từ điển tra cứu từ đó và rồi copy working để ghi nhớ từ. Hi vọng vài mẹo sau sẽ giúp bạn có thêm nhiều vốn từ hay, ý đẹp để viết nhé.
