Trước đây khi quyết định trở thành freelancer, mình chỉ mong có dự án để làm, không quan trọng lớn hay nhỏ, thu nhập cao hay thấp. Bây giờ, khách hàng tìm đến đều đặn mỗi tháng trong khi mình gần như ít xuất hiện ở trên các hội nhóm, trang cá nhân cũng chẳng có nhiều lượt theo dõi và kênh YouTube hay TikTok đều nhạt nhòa. Vậy, mình đã làm gì để có khách hàng?
Trước khi chia sẻ những mẹo mà mình áp dụng để thu hút khách hàng hoàn toàn tự nhiên không mất phí quảng cáo, bạn có thể tham khảo một vài cách tìm việc phổ biến như là:
Chủ động gửi hồ sơ cho doanh nghiệp
Một người bạn của mình là cây viết tự do mảng giáo dục trẻ em và phục vụ cho thị trường châu Âu. Để tìm kiếm khách hàng, bạn dùng công cụ tổng hợp những doanh nghiệp đang hoạt động ở ngách này, sau đó dành thời gian để tìm hiểu, nghiên cứu website cũng như các kênh truyền thông khác rồi gửi portfolio/CV.
Trong email, bạn chỉ ra những tồn đọng hiện tại ở doanh nghiệp, sau đó đề xuất phương án giải quyết với bảng chi phí kèm theo. Nhờ đó, bạn có được khách hàng. Tuy nhiên, bạn cũng chia sẻ cách này không phải lúc nào cũng hiệu quả, bởi có những khi hồ sơ gửi đi nhiều nhưng chỉ có một vài nơi phản hồi.
Tham gia các kênh tìm việc
Trong các buổi Workshop chia sẻ về kỹ năng viết, mình thường chia sẻ với các bạn freelancer về hình thức tìm việc này. Tại Việt Nam, có một số kênh việc làm dành cho người viết tự do như Vlance.vn hay FreelancerViet.vn. Ngoài ra nếu bạn là Content Writer viết cho thị trường nước ngoài thì cân nhắc tham gia nền tảng Upwork hay Fiverr.
Ưu điểm khi tham gia tìm việc trên diễn đàn là cơ hội công việc lớn, bạn dễ dàng tìm thấy các công việc với thù lao như mong muốn. Tuy nhiên, theo mình biết, với nền ngoài nước ví dụ như vLance, bạn phải trả khoản phí nâng cấp tài khoản để có thể sử dụng toàn bộ tính năng làm việc. Hay với Upwork, nền tảng này sẽ thu phí dịch vụ của bạn và khách hàng và các khoản phí khác tùy thuộc vào điều kiện hợp tác.
Nhờ người quen giới thiệu
Đừng ngại chia sẻ với người thân, bạn bè về công việc viết lách của bạn. Bởi vì một ngày nào đó nếu họ cần bài quảng cáo cho quán cà phê mới mở, cần nhân sự làm content cho một nha khoa sắp khai trương hay muốn viết một cuốn hồi ký, sẽ nhớ đến bạn. Thậm chí họ còn lan tỏa miễn phí về công việc, thương hiệu của bạn cho nhiều người khác nữa.
Chia sẻ với người thân, bạn bè cũng là một cách bạn tự quảng bá dịch vụ của bản thân mà không tốn chi phí nào.
Tự quảng bá trên mạng xã hội
Năm 2021, mình xác định làm tự do và không quay lại công việc văn phòng nữa, vậy nên mình chủ động tìm kiếm khách hàng trên mạng xã hội. Thế là mình lập kế hoạch nội dung cho mạng xã hội rồi viết bài, đăng bài lên các hội nhóm khác nhau. Mình chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm, đóng góp ý kiến thông qua các bình luận. Thi thoảng những bài viết của mình sẽ có lượt tương tác cao và mang đến cho mình vài lời mời hợp tác.
Với mình, cách này khá hiệu quả tuy nhiên nếu muốn được người khác biết đến nhiều thì mình buộc phải hoạt động sôi nổi hơn. Vì thế, có một giai đoạn mình cảm thấy kiệt sức vì mệt mỏi khi ngày nào cũng sản xuất nội dung đăng trên mạng xã hội liên tục. Thế là mình tự hỏi, làm cách nào để khách hàng biết đến dịch vụ hay sản phẩm mà mình không cần phải chủ động quảng cáo, rao bán.
Và bí quyết của mình là…
Để khách hàng tìm mình qua Google
Từ năm 2023 đến nay, mình không tìm khách hàng nữa nhưng vẫn có khách hàng đều đặn. Mỗi tháng, có hơn 10 email chất lượng gửi về hộp thư chính của mình để nhờ tư vấn về các vấn đề viết lách nói chung. Sau quá trình phản hồi email, mình hợp tác với 1 – 5 khách hàng từ dự án lớn như chấp bút, biên tập sách đến dự án nhỏ như tư vấn xuất bản, viết bài quảng cáo, hỗ trợ truyền thông sách…
Trên website duongstory.com, mình có 2 dịch vụ dành cho 2 nhóm khách hàng riêng biệt gồm:
– Đào tạo/hướng dẫn viết (Trainer/Mentor): dành cho các cá nhân muốn cải thiện kỹ năng viết (viết blog, viết content, viết sách,…)
– Chấp bút và biên tập sách: dành cho cá nhân là chủ doanh nghiệp hoặc người nổi tiếng muốn viết sách và xuất bản.
Chính vì vậy, mình đầu tư vào nội dung, kể những câu chuyện có thật, trải nghiệm thực tế khi làm dự án. Khi nội dung đạt thứ hạng cao trên Google, khách hàng tìm thấy mình qua website, từ đó liên hệ hợp tác. Lúc này, mình chỉ cần tư vấn dịch vụ phù hợp cho từng đối tượng khách hàng mà không cần phải cố gắng quảng cáo quá nhiều.
Được khách hàng cũ giới thiệu
Khi làm tốt cho khách hàng đầu tiên, khách hàng cũ sẽ giới thiệu khách mới. Năm 2024, mình chấp bút sách cho một khách hàng. Nhờ hoàn thành tốt công việc cũng như hỗ trợ tư vấn xuất bản miễn phí cho khách hàng này mà một năm sau, chính khách hàng đó đã giới thiệu cho mình một dự án biên tập bản thảo. Cứ như thế, vài năm nay, mình không đi tìm khách hàng nữa.
Mỗi freelancer sẽ có một vài cách tìm khách hàng khác nhau, có thể cách của mình phù hợp với bạn này nhưng không phù hợp với bạn kia. Mình không khẳng định cách này đúng hay cách kia sai, mà chỉ đưa ra một vài gợi ý để bạn tham khảo. Nhưng dù lựa chọn cách nào, thì khi bước vào hành trình tự do, điều bạn cần không chỉ là kỹ năng, là chuyên môn, là thái độ hay sự may mắn, mà còn là sự kiên trì bền bỉ không bao giờ bỏ cuộc. Mình tin là khách hàng tử tế sẽ tìm thấy bạn sớm thôi.
