Viết sách không phải là chuyện ngồi vào bàn làm việc và viết, mà còn là quá trình chọn thể loại sách phù hợp, nghiên cứu đề tài, lên kế hoạch viết sách,… Một vài lưu ý dưới đây sẽ giúp bạn bắt đầu viết cuốn sách đầu tay dễ dàng hơn, đừng bỏ lỡ nhé.
Xác định thể loại sách
Có 2 dạng sách phổ biến hiện nay gồm sách hư cấu và phi hư cấu.
Sách hư cấu là truyện ngắn, thơ, tiểu thuyết, truyện dài, tản văn,… Nhìn chung đây là thể loại sách sáng tác, thường được dệt nên từ trí tưởng tượng của người viết (có thể hư cấu một phần hoặc hư cấu toàn bộ). Một số cuốn sách hư cấu tiêu biểu như bộ tiểu thuyết “Harry Potter” của tác giả J.K.Rowling, tiểu thuyết “Số đỏ” của Vũ Trọng Phụng, truyện dài “Kính vạn hoa” của Nguyễn Nhật Ánh,…
Trong khi đó sách phi hư cấu thường cung cấp nội dung có thật, thông tin trong sách đảm bảo độ chính xác, ví dụ như sách giáo khoa, sách khoa học, hồi ký, sách ngành nghề,… Một số cuốn sách phi hư cấu liên quan đến viết lách như Nghề copywriter – Từ thích đến dấn thân của Ngọc Ánh Phạm; Bút hết nặng viết hết đau của cộng đồng OWD, Hôm nay phải mở mang của Nguyễn Thùy Dung,…
Lên ý tưởng cho cuốn sách
Có thể nói đây là phần quan trọng quyết định đến mức độ thành công của một cuốn sách. Ý tưởng càng độc đáo, thú vị và mới lạ, sách của bạn càng dễ chinh phục nhà xuất bản (NXB). Ngược lại, ý tưởng sách lỗi thời, nhàm chán và xuất hiện nhan nhản trong rất nhiều cuốn sách khác thì độc giả cũng chẳng mặn mà với sách của bạn nữa.
Trước khi bắt đầu một cuốn sách, đừng vội vàng viết ngay mà hãy dành thời gian cho việc nghiên cứu đề tài. Bạn sẽ viết sách hư cấu hay phi hư cấu, chủ đề là gì, đối tượng độc giả là ai, trên thị trường hiện nay có bao nhiêu đầu sách viết về chủ đề này rồi (bao gồm sách trong nước và sách ngoại văn),… Những thông tin này vô cùng cần thiết và chắc chắn bạn sẽ còn sử dụng chúng để hoàn thiện Book Proposal (bản đề xuất).
Đọc thêm:
10 cuốn sách giúp bạn tăng vốn từ, chữa bí từ khi viết
Mình đã viết sách Nằm nghe gió thổi sau hè như thế nào?
Các cách xuất bản một cuốn sách và quy trình tự xuất bản sách
Nằm nghe gió thổi sau hè – cho một buổi chiều lặng yên nghe gió thổi
Cân nhắc dung lượng cuốn sách
Độ dài một cuốn sách tối thiểu là 40,000 từ, đây là dung lượng tương đối vừa vặn với thể loại sáng tác thuộc thể loại tản văn hay tập truyện ngắn. Nếu tiểu thuyết có thể lên đến 50,000 – 60,000 từ. Trường hợp cuốn sách Nằm nghe gió thổi sau hè của mình, với 40,000 chữ khi in khổ 14,5 x 20,5cm thì có độ dày 167 trang.
Với sách ngành nghề, sách kỹ năng thường sẽ dày hơn. Nếu bạn tự xuất bản, cần cân nhắc về dung lượng sách, bởi vì sách càng dày (nhiều trang), chi phí in ấn càng cao.
Lập kế hoạch viết sách
Kế hoạch sẽ giúp bạn có một lộ trình rõ ràng, bạn cũng xác định được thời gian hoàn thiện bản thảo, ấn định thời gian ra mắt sách. Hơn nữa, quá trình để viết một cuốn sách đôi khi kéo dài vài tháng hay vài năm, vậy nên nếu không có kế hoạch, bạn dễ rơi vào trì hoãn và cuốn sách sẽ chẳng bao giờ hoàn thành.
Khi viết Nằm nghe gió thổi sau hè, vì không có một kế hoạch chi tiết và thường xuyên mất cảm hứng viết nên bản thảo hoàn thành trễ so với mục tiêu đặt ra. Chẳng hạn như mình viết bài đầu tiên trong cuốn sách với tên gọi “Hoa cỏ may của chị” vào cuối năm 2021, thế nhưng mất 1 năm sau đó để hoàn thành bản thảo hơn 40,000 từ. Đầu năm 2023, bản thảo mới được hoàn thiện và biên tập để gửi đến NXB.
Chấp nhận việc “mất cảm hứng”
Khi bắt đầu viết sách, bạn cần phải sẵn sàng với việc mình sẽ bị bí ý tưởng hoặc mất cảm hứng viết. Điều này là hoàn toàn bình thường. Bạn biết mà, những người làm sáng tạo nói chung hay viết lách nói riêng đều sẽ có những bạn thân thiết, một trong số đó là “Cảm Hứng”. Nếu một hôm người bạn này có việc đi chơi xa, có lẽ chúng ta đều sẽ hoang mang và cảm thấy khó khăn để hoàn thành công việc.
Tuy nhiên nói như thế không có nghĩa là bạn chờ đợi khi có cảm hứng mới viết. Nếu như vậy thì cuốn sách của bạn mãi mãi chỉ là bản thảo. Như mình chia sẻ, một kế hoạch chi tiết sẽ giúp bạn bám sát mục tiêu, kế hoạch nên có những ngày nghỉ xen kẽ để bạn hồi phục năng lượng và tìm kiếm cảm hứng mới.
Cân nhắc phương án tự xuất bản
Thực tế để được mua bản quyền sách không phải là chuyện dễ dàng, bởi ngoài chất lượng bản thảo, một số NXB còn quan tâm đến độ nổi tiếng của tác giả (để đảm bảo sách được tiêu thụ tốt). Do vậy nếu bản thảo của bạn bị từ chối nhiều lần, hãy thử cân nhắc đến phương án tự xuất bản.
Ngày nay xuất bản một cuốn sách không hề khó, bởi vì có nhiều dịch vụ hỗ trợ tự xuất bản sách. Thậm chí có những dịch vụ chấp nhận in với số lượng từ 100 cuốn trở lên. Bạn có thể nghĩ đến phương án in tặng, bán tùy vào ngân sách và mục tiêu của mình.
Như mình có chia sẻ rất nhiều về việc xuất bản sách, tự xuất bản sách hay được mua bản quyền xuất bản đôi khi cũng chỉ là một hình thức. Miễn là cuốn sách của bạn chất lượng, hữu ích, chạm đến độc giả thì dù được mua bản quyền phát hành hay tự xuất bản đều được cả.
Nếu bạn đang có ý tưởng viết cuốn sách đầu tay hoặc đang gặp khó khăn trong quá trình xuất bản sách, có thể để lại bình luận hoặc gửi email đến mình qua hộp thư haiduong7074@gmail.com. Hy vọng sẽ được hỗ trợ bạn trên hành trình chạm vào cuốn sách đầu tay.
