Tháng 7.2023, cuốn sách Nằm nghe gió thổi sau hè của mình ra mắt và được độc giả đón nhận tích cực. Bên cạnh việc khen nội dung sách gây xúc động và bìa sách ấn tượng, thi thoảng mình còn nhận được những câu hỏi liên quan đến cách xuất bản sách. Bài viết này, mình chia sẻ đến bạn quy trình tự xuất bản một cuốn sách chi tiết nhất.
Nhà xuất bản và nhà phát hành sách: bạn đã từng nhầm?
Trước khi tìm hiểu về các cách xuất bản, bạn nên hiểu rõ cách thức hoạt động của 3 đơn vị sau:
Nhà xuất bản (NXB)
Trước khi một cuốn sách được bán ra thị trường đều phải được kiểm duyệt nội dung và cấp giấy phép xuất bản. Điều này nhằm đảm bảo tránh những nội dung độc hại, nội dung xuyên tạc, nội dung trái với pháp luật đến với đại chúng. Một số NXB mà bạn có thể tham khảo:
– NXB Trẻ: hopthubandoc@nxbtre.com.vn
– NXB Hội Nhà Văn: nhaxuatbanhnv@gmail.com
– NXB Văn học: info@nxbvanhoc.com.vn
– NXB Hội Nhà Văn: nhaxuatbanhnv65@gmail.com
– NXB Phụ nữ: truyenthongvaprnxbpn@gmail.com
– NXB Kim Đồng: info@nxbkimdong.com.vn hoặc kimdong@hn.vnn.vn
– Nhà xuất bản Lao động: info@nxblaodong.com.vn
– NXB Đà Nẵng: xuatban@nxbdanang.vn
Nhà phát hành sách
Đây là đơn vị mua bản quyền sách từ tác giả và xuất bản sách đến với bạn đọc (bao gồm các công đoạn như thẩm định nội dung, thiết kế bìa, sửa bản thảo, in ấn, truyền thông,…). Các nhà phát hành sách nổi tiếng mà mình biết gồm:
– Nhã Nam: banthao@nhanam.vn
– Đinh Tị Books: contacts@dinhtibooks.vn
– Quảng Văn: info@quangvanbooks.com
– Tri Thức Trẻ Books: trithuctrebooks@gmail.com
– AZBooks với nhiều thương hiệu sách độc quyền như:
+ Skybooks: contact.skybooks@gmail.com
+ Người Trẻ Việt: nguoitreviet@gmail.com
+ BeYouBooks: beyoubooks.vn@gmail.com, bebooks@azgroup.vn hoặc bebooks@azgroup.vn.
+ Bloom Books: bloombooks.vn@gmail.com
+ Wavebooks: editor.wavebooks@gmail.com
Công ty in ấn sách
Dù cuốn sách của bạn có được NXB hay nhà phát hành sách mua bản quyền hoặc bạn tự xuất bản thì vẫn phải trải qua công đoạn in ấn.
Nhà sách/hiệu sách
Là nơi bạn đến để mua sách, có nhiều nhà sách offline như Phương Nam Books, Fahasa, Kim Đồng. Một số nhà sách online có trên Tiki, Shopee, Lazada,… Ngoài ra hiện nay có các nhà sách do những người yêu sách thành lập như Tủ sách nhà Đậu, Tiệm sách Những vì sao, Nhà sách tiếng Anh Thebookland,…
Đọc thêm:
Kể chuyện giúp mình có khách hàng như thế nào?
Nên viết rồi biên tập hay vừa viết vừa chỉnh sửa?
Cộng tác với báo chí và cách mình có mặt trên 10 tờ báo khác nhau
Làm thế nào để cải thiện tốc độ viết, nâng cao hiệu suất làm việc?
Các cách xuất bản sách
Cách 1: Được NXB/nhà phát hành mua bản quyền
Nếu bạn được NXB hoặc đơn vị phát hành sách/thương hiệu sách mua bản quyền, chúc mừng bạn vì đây gần như là một trong các cách xuất bản sách không tốn bất kỳ chi phí nữa. NXB hoặc đơn vị phát hành sẽ lo tất cả từ khâu biên tập, thiết kế bìa, truyền thông.
Thông thường nhuận bút sách sẽ được tính 10% giá bìa x số lượng sách. Ví dụ cuốn sách của bạn có giá bìa là 100,000 đồng/cuốn và nhà phát hành in 1000 cuốn thì bạn sẽ được nhận tiền bản quyền sách là: 10% x 100,000 x 1000 = 10,000,000 đồng (10 triệu đồng). Nếu bạn là một tác giả nổi tiếng thì thoải mái đàm phán tiền bản quyền hơn và con số bao nhiêu là do bạn quyết định. Mình sẽ nói chi tiết về cách thức gửi bản thảo cho NXB trong các bài viết sắp đến, bạn đừng bỏ qua nhé.
Một ví dụ khác, những KOL nổi tiếng trên MXH, những cây viết có hàng chục ngàn người theo dõi hoặc nhà truyền cảm hứng và có sức ảnh hưởng thường sẽ lọt vào “mắt xanh” các đơn vị phát hành sách hoặc NXB. Và lúc này các bạn sẽ được mời viết để viết một cuốn sách. Ví dụ tác giả blog Trong Xó hoặc Xanh Lam được Skybooks đề nghị viết sách.
Cách 2: Tự xuất bản sách
Thực tế không phải lúc nào bản thảo gửi đi bạn cũng sẽ nhận cái gật đầu đồng ý từ NXB hay nhà phát hành, bởi ngoài việc chất lượng bản thảo, nhiều nhà phát hành còn quan tâm tới độ nổi tiếng của tác giả để đánh giá số lượng sách bán ra. Nói như vậy không có nghĩa là bạn có một bản thảo chất lượng nhưng lại không nổi tiếng, NXB sẽ từ chối bản thảo của bạn. Mà mình chỉ muốn chia sẻ rằng thực tế tàn khốc hơn rất nhiều và để có một cuốn sách của chính mình với một tác giả “gần như vô danh” là điều rất khó.
Vì vậy có rất nhiều tác giả trẻ mong muốn cầm trên tay đứa con của mình thường chọn phương án tự xuất bản sách.
Quy trình tự xuất bản sách
Có 2 cách tự xuất bản sách mà bạn có thể lựa chọn gồm tự xuất bản từ a-z hoặc thuê dịch vụ hỗ trợ.
Tự xuất bản từ a-z
Bạn tự thực hiện các công đoạn để hoàn thành một cuốn sách bao gồm:
– Biên tập: Sau khi viết xong bản thảo, bạn có thể tự biên tập. Tuy nhiên theo mình, bạn nên thuê một biên tập cứng để giúp bạn thực hiện công đoạn này. Dựa theo trải nghiệm viết sách Nằm nghe gió thổi sau hè, mình nhận ra viết quá nhiều trong một thời gian dài sẽ khiến bạn cảm thấy dễ bị mỏi mắt và đôi khi ngán chữ. Vậy nên khi đọc lại nội dung từng viết, chúng ta thường khó nhận ra những lỗi sai. Mức phí biên tập trên thị trường (theo mình biết) rơi vào khoảng 100 đồng/chữ. Hiện tại mình đang làm công việc biên tập bản thảo và tư vấn xuất bản sách cho các cá nhân, đơn vị có nhu cầu. Nếu muốn tìm hiểu thêm, bạn có thể email cho mình qua haiduong7074@gmail.com nhé.
– Xin giấy phép phát hành từ NXB: Bạn sẽ gửi bản thảo đến NXB để thẩm định và chờ được cấp giấy phép. Bên cạnh đó bạn cần chuẩn bị mẫu đơn sau để gửi kèm cùng với bản thảo: Giấy đề nghị cấp phép xuất bản và Giấy chấp thuận sử dụng tác phẩm tài liệu để xuất bản, tái bản. Sau khi nhận được bản thảo cùng giấy đề nghị, NXB sẽ đọc bản thảo của bạn và duyệt (nếu đủ điều kiện xuất bản). Cuối cùng, bạn đóng phí xuất bản và nhận giấy phép, chi phí này rơi vào khoảng: 2,000,000 – 3,000,000.
– Thiết kế bìa và dàn trang: Ở công đoạn này bạn có thể tự thực hiện hoặc thuê dịch vụ. Nếu bạn tự làm thì sẽ tiết kiệm được chi phí, tuy nhiên thiết kế hay dàn trang đòi hỏi cần có kỹ năng. Mức phí thiết kế bìa dao động từ 800,000 – 5,000,000/bìa (hoặc hơn) tùy vào độ phức tạp của bìa. Một số sách có bìa đơn giản nhưng cũng sách với phần bìa vẽ tay phức tạp, ví dụ sách Nằm nghe gió thổi sau hè của mình.
Một trong những tác giả tự xuất bản cuốn sách của mình theo phương án này là Nguyễn Anh Tín với cuốn sách Affiliate AZ tiếp thị liên kết cho người mới bắt đầu.
Thuê dịch vụ xuất bản
Với cách này, bạn chỉ cần viết bản thảo cho thật chất lượng và chuẩn bị kế hoạch truyền thông để bán sách, còn lại mọi công đoạn sẽ được dịch vụ hỗ trợ. Từ khâu xin giấy phép phát hành, thiết kế, dàn trang, biên tập, in ấn,… Nếu bạn thực hiện được một trong công đoạn nào thì có thể thương lượng với dịch vụ xuất bản để điều chỉnh chi phí. Chẳng hạn như thay vì chọn bìa do dịch vụ thiết kế cung cấp, bạn tự thuê họa sĩ vẽ bìa cho mình.
Một số dịch vụ còn hỗ trợ bán sách với chiết khấu riêng, nên bạn cũng sẽ giảm bớt áp lực khi phải tự bán với số lượng lớn. Các dịch vụ xuất bản sách mà mình từng trao đổi có mức chiết khấu từ 40 – 60%, (mình không tiết lộ mức phí để tránh ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của các đơn vị). Tuy nhiên nếu bạn muốn biết chi phí cụ thể và nên chọn dịch vụ nào, có thể đăng ký tư vấn 1:1 về quy trình tự xuất bản sách cùng mình.
Hiện nay trên thị trường có nhiều dịch vụ hỗ trợ xuất bản sách cho tác giả. Có những đơn vị chuyên mảng này hoặc làm tốt lĩnh vực khác, ví dụ một đơn vị X có nhiều kinh nghiệm trong việc xuất bản dòng sách văn học, trong khi đơn vị Y lại phát hành nhiều đầu sách hay ở các thể loại như sách kỹ năng, sách ngành nghề,… Lựa chọn đơn vị phù hợp, cuốn sách của bạn càng được biết đến rộng rãi.
Ngoài ra còn rất nhiều dịch vụ xuất bản khác, số lượng in được chấp nhận từ 100 cuốn trở lên. In với số lượng càng nhiều, bạn sẽ tiết kiệm được nhiều chi phí hơn nếu tái bản nhiều lần.
Với những tác giả trẻ, để lọt vào mắt xanh NXB và được mua bản quyền một cuốn sách, đó là chuyện hạnh phúc trong đời. Tuy nhiên không phải ai cũng may mắn ngay lần đầu gửi bản thảo, thậm chí có tác giả mình quen biết đã bị từ chối 2, 3 lần trước khi xuất bản cuốn sách đầu tiên. Chính vì vậy phương án tự xuất bản là một lựa chọn phù hợp nếu bạn muốn “đứa con” của mình sớm đến với độc giả.
Ngày nay quy trình tự xuất bản một cuốn sách dễ dàng và nhanh chóng hơn với dịch vụ xuất bản hỗ trợ. Tuy nhiên để lựa chọn dịch vụ xuất bản uy tín, chất lượng và phù hợp không phải là điều dễ dàng. Bạn nên dành thời gian nghiên cứu thật kỹ bao gồm chi phí, các đầu sách đã từng xuất bản tại mỗi đơn vị để đưa ra quyết định cuối cùng nhé. Nếu có những vấn đề liên quan đến xuất bản sách, bạn có thể đăng ký tư vấn 1:1 với mình nhé. Dựa vào trải nghiệm xuất bản sách Nằm nghe gió thổi sau hè, mình tin là buổi chia sẻ sẽ có những thông tin thú vị và bổ ích mà bạn cần.
