Lần đầu tiên viết truyện ngắn, mình từng vò đầu bứt tai chỉ vì không biết viết như thế nào, xây dựng nhân vật ra sao, kết như thế nào cho hợp lý. Có lần, mình mất hơn 3 tháng để hoàn thành một câu chuyện chưa đầy 2000 chữ. Sau gần một năm viết truyện, có những tác phẩm ra đời, mình tích góp được những kinh nghiệm viết truyện, và được sự gợi ý của mentor Hải Dương, mình chia sẻ với bạn 5 bước viết truyện dễ dàng từ lần đầu tiên.
Xác định chủ đề
Bước đầu tiên là xác định chủ đề mà bạn muốn viết, đó có thể là tình yêu, tình bạn, tình thân, hoặc những bài học cuộc sống,… Nên chọn chủ đề bạn yêu thích và có sự hiểu biết sâu sắc về nó, như vậy quá trình viết sẽ dễ dàng hơn.
Đừng cố gắng theo đuổi một chủ đề nào đó chỉ vì nó đang là xu hướng. Cá nhân mình đã từng miễn cưỡng chạy theo thể loại self-help (tự lực) nhưng rồi ngày càng nản và bỏ cuộc. Mình tìm đến thể loại ngôn tình vì rất hay đọc truyện, xem phim và nghiên cứu về nó.
Tìm ý tưởng cho câu chuyện
Ý tưởng là linh hồn của câu chuyện. Thế nhưng không phải lúc nào bạn cũng nhanh chóng tìm ra được ý tưởng độc đáo để viết. Nhiều bạn thường lo lắng ý tưởng của mình không được hay, hoặc nghĩ rằng bản thân không thể tìm ra ý tưởng về lâu dài. Bản thân mình cũng mất rất nhiều thời gian để tìm ra phương pháp sáng tạo phù hợp như là:
Đọc sách
Ở giai đoạn bắt đầu viết truyện ngắn, mình không đọc tiểu thuyết dài. Thay vào đó, mình ưu tiên các cuốn sách tuyển tập truyện ngắn, ví dụ như Tuyển tập Truyện ngắn của Thạch Lam, Tuyển tập Truyện ngắn của Tô Hoài, cuốn sách Bạn chỉ tưởng mình đang rất cố gắng của Lý Thượng Long, các tác phẩm về phụ nữ của tác giả Vãn Tình,…
Nếu không dư dả về tài chính, bạn có thể tìm kiếm ebook/bản PDF trên mạng. Sau này, khi có điều kiện, bạn có thể mua sách ủng hộ tác giả.
Tại sao mình lại đọc những cuốn sách như thế này? Theo quan điểm của mình, tiểu thuyết quá dài. Trong khi những cuốn sách Tuyển tập truyện ngắn bạn có thể đọc nhiều câu chuyện khác nhau, rút ra được nhiều tình huống và tình tiết cho câu chuyện.
Để tìm ý tưởng cho truyện, bạn có thể thử các bước sau:
– Bước 1: Sau khi đọc mỗi câu chuyện, đóng sách lại và rút ra thông điệp.
– Bước 2: Hãy ngẫm xem thông điệp của câu chuyện có liên quan tới tình huống nào trong cuộc sống của bạn không.
– Bước 3: Nếu có, bạn cần “thêm mắm dặm muối” lại tình huống ấy, tạo ra truyện ngắn cho riêng mình.
Cảm hứng từ cuộc sống
Ý tưởng đến từ bất cứ nơi đâu trong nhà, trên trường lớp, hay những gì bạn trải qua, chứng kiến.
Bất kỳ câu chuyện nào dấy lên cảm xúc bên trong bạn (buồn, vui, phẫn, nộ,…) đều có thể trở thành nguồn cảm hứng. Bạn nên ghi chép lại trong cuốn sổ ghi chú hay ứng dụng trên điện thoại để sử dụng khi cần.
Lắng nghe từ người khác
Đó có thể là tâm sự của người thân, bạn bè, hoặc thậm chí là người mới gặp. Bạn có thể nghe trên radio hay Podcast nữa. Đôi lúc, những câu nói vu vơ của người lạ ở quán cà phê lại vô tình trở thành ý tưởng tuyệt vời cho bạn.
Lưu ý:
– Nếu ý tưởng lấy từ đời thực thì bạn không nên kể quá sát sao. Bạn cần “chế biến” câu chuyện sao cho độc giả không nhận ra hình mẫu ngoài đời.
– Đừng sợ ý tưởng không hay, liên tục ghi chép mỗi khi bạn nghĩ ra một điều gì đó thú vị, sau đó bạn chọn lọc ra những điều hay để triển khai thành câu chuyện.
Đọc thêm:
7 mẹo giúp bạn bắt đầu viết dễ hơn
Lộ trình viết cơ bản cho người mới bắt đầu
10 cuốn sách giúp bạn tăng vốn từ, chữa bí từ khi viết
Đi tìm phong cách viết mang dấu ấn cá nhân cho riêng bạn
Viết bản tóm tắt
Sau khi đã có ý tưởng, bạn phải tóm tắt để tạo hướng đi cho câu chuyện. Bản tóm tắt cần có:
– Từng đoạn cụ thể với các tình huống rõ ràng.
– Nhân vật, đặc điểm và vai trò của từng nhân vật.
Bạn không cần phải đặt áp lực rằng phải viết một bản tóm tắt hoàn hảo. Vì trong quá trình viết, có thể trong đầu bạn sẽ nảy ra những tình tiết khác, bạn có thể tùy ý chỉnh sửa.
Mỗi câu chuyện cần có một thông điệp cụ thể giúp bạn đi đúng hướng khi viết. Từ đó giúp bạn tránh khỏi việc bị xa rời nội dung hay biểu đạt ý nghĩa chưa rõ ràng.
Ví dụ: Truyện ngắn A có thông điệp là “sống chân thành”. Như vậy bạn có thể tùy ý thay đổi tình tiết, nhân vật trong truyện. Miễn là khi đọc xong, trong đầu độc giả đọng lại thông điệp sống chân thành mà bạn muốn gửi gắm.
Đặt bút viết
Một vấn đề phổ biến mà người viết thường hay gặp phải là writer’s block, tức là bạn không biết nên viết gì tiếp theo. Trong trường hợp này, bạn hãy để mình thư giãn một chút: xem phim, đi dạo, vui chơi với gia đình,… để làm mới lại suy nghĩ. Hoặc bạn có thể tạm dừng việc viết, lấy một tờ giấy hoặc mở một trang Word mới trên máy tính. Sau đó, bạn viết bất kỳ thứ gì mình đang nghĩ trong đầu, không cần dấu câu.
Ví dụ như sau: “Bây giờ mình đang thử một cách để khỏi bị bí ý tưởng nữa ủa có mùi thơm thơm mẹ đang nấu ăn hả ta chắc là thịt rồi…”
Trông có vẻ rất buồn cười, nhưng đây là cách mình đã làm mỗi khi không thể viết ra được chữ nào. Phương pháp này sẽ giúp bạn khơi thông ý tưởng và sáng tạo hơn.
Tiến hành biên tập
Biên tập là một bước quan trọng giúp cho câu chuyện của bạn trở nên mạch lạc và hấp dẫn hơn. Bạn cần kiểm tra lỗi chính tả, các dấu câu, trình tự thời gian, và độ mạch lạc của câu chuyện. Nếu bạn chưa biết cách tự biên tập bài viết, có thể tham khảo các khóa học về viết lách, biên tập của mentor, tác giả sách Hải Dương nhé.
Mặc dù mình chỉ viết trong khoảng 1 tiếng, nhưng có thể sẵn sàng dành 3-4 tiếng để biên tập câu chuyện. Đừng ngại chỉnh sửa nhiều lần để câu chuyện của bạn trở nên hoàn thiện hơn. Trên đây là 5 bước đơn giản giúp bạn viết truyện ngắn dễ dàng và hiệu quả. Hy vọng bài viết này sẽ giúp ích cho bạn khi bắt đầu dấn thân vào con đường viết sáng tác.
Tác giả bài viết: Huỳnh Ngọc
Bài viết của tác giả Huỳnh Ngọc thuộc bản quyền duongstory.com. Huỳnh Ngọc là học viên khóa học viết của mình và hiện đang là sinh viên trường Đại học Kinh tế Đà Nẵng. Bạn có thể theo dõi Huỳnh Ngọc tại blog cá nhân: huynhngoc.com.
