Mình bắt đầu con đường freelancer với công việc writing mentor và người viết nội dung cho website. Tuy nhiên đó không phải là những công việc duy nhất mình kiếm được tiền từ viết.
Viết báo
Hầu hết các sinh viên Báo chí đều rất năng động và chủ động tìm kiếm công việc làm thêm ngay từ khi còn ngồi trên giảng đường Đại học. Mình cũng không ngoại lệ. Trở thành cộng tác viên báo chí là công việc viết lách đầu tiên mang lại thu nhập cho mình. Tùy vào mỗi tờ báo cũng như độ hot của đề tài mà tác giả sẽ nhận được mức nhuận bút khác nhau, có thể từ vài trăm đến vài triệu.
Báo chí được chia làm nhiều thể loại khác nhau, trong đó có tin ngắn, phóng sự, ký, bình luận,… Trong đó tin ngắn và phóng sự là hai thể loại mình đã từng viết cũng như có rất nhiều bài đăng trên báo in lẫn báo điện tử. Để trở thành một người viết báo tốt, người viết cần có sự nhanh nhẹn, chủ động, chịu được áp lực. Đồng thời kỹ năng quan trọng nhất vẫn là viết, vì đây là loại hình cung cấp thông tin đại chúng và được kiểm duyệt kỹ trước khi xuất bản.
Viết tản văn cho báo, radio
Mình từng là cộng tác viên nội dung cho kênh Radio vào khoảng 6 năm trước. Công việc chính là viết bài tản mạn về chủ đề gia đình, cuộc sống, tình yêu,… Bên cạnh đó mình vẫn tiếp tục duy trì công việc cộng tác cho báo thông qua những bài tản văn. Hai tác phẩm tản văn của mình đã được chọn đăng trên báo Tuổi trẻ và Cơ quan Ngôn luận Hội nhà văn Việt Nam, đồng thời chọn in trong cuốn sách Đoàn viên sau đại dịch và Về nhà.
Tản văn là thể loại sáng tác không có cốt truyện, lời viết giàu cảm xúc mang thông điệp, nội dung rõ ràng. Một số tờ báo vẫn tiếp tục nhận bài viết tản văn, đặc biệt là báo Tỉnh. Hoặc bạn có thể tham gia các cộng đồng viết lách để nhận thông báo về cuộc thi viết tản văn đang diễn ra. Một số cuộc thi viết có mức nhuận dao động từ 200,000 đồng/bài – 1,000,000 đồng/bài nếu bài được đăng báo.
Viết nội dung website
Trở thành blogger của duongstory.com, mình làm quen nhiều hơn với việc sản xuất nội dung cho website. Ngoài xuất bản 1 bài viết/tuần cho duongstory.com, mình còn cộng tác viết nội dung web cho một doanh nghiệp lớn tại Việt Nam. Công việc của mình là viết bài chuẩn Seo theo dàn ý (outline) và từ khóa (keyword) đã được cho trước.
Công việc này giúp mình kiếm được tiền từ viết rất sớm. Tuy nhiên để tạo ra nội dung cho website/blog, đòi hỏi người viết phải có một kỹ năng tốt, tức là đảm bảo yếu tố của một bài viết đúng (đúng chính tả, đúng ngữ pháp, đúng logic, đúng trọng tâm,..). Ngoài ra người viết cần có kỹ năng nghiên cứu, tổng hợp thông tin; kỹ năng thiết kế ảnh cơ bản để phục vụ cho việc đăng bài và kỹ năng làm việc nhóm.
Bài viết liên quan:
Làm thế nào để hạn chế văn nói khi viết content?
10 đầu sách hay về viết lách giúp bạn trở thành freelance writer
Viết nội dung MXH
Thế mạnh của mình là sản xuất nội dung website, vì vậy đối với nội dung mạng xã hội, đây không phải là điểm mạnh. Tuy nhiên mình đã may mắn được trải nghiệm công việc lên nội dung cho một fanpage về nước uống giúp thanh lọc cơ thể.
Khác với viết nội dung website, bài viết mạng xã hội thường có dung lượng ngắn hơn. Một số đơn vị ưa chuộng cách viết trending hoặc nội dung hài hước, vui vẻ để thu hút người dùng. Ngoài kỹ năng viết, theo mình một người làm social content cần có sự sáng tạo trong viết nội dung để tạo ra nội dung (hình ảnh, video,…) thu hút, hấp dẫn người xem.
Viết blog
Xuất phát từ một người viết và có niềm đam mê mãnh liệt với viết, mình đã tạo nên duongstory.com vào một ngày tháng 4 năm 2021. Đây là nơi mình chia sẻ những kiến thức viết lách cùng kinh nghiệm viết blog với thành quả hơn 70,000 view organic sau 14 tháng. Trong thời gian qua, mình cũng nhận được sự ủng hộ, động viên của độc giả. Nếu bạn muốn ủng hộ cho duongstory.com để mình có thể tiếp tục tạo ra những nội dung hữu ích, có thể tặng mình một tách trà nhé.
Thế mạnh của mình là viết lách và mình không theo đuổi blogging để làm tiếp thị liên kết. Vì vậy mình tập trung vào cải thiện kỹ năng viết và bán những sản phẩm dịch vụ của mình trên blog. Hiện tại mình đang triển khai hai dịch vụ chính gồm Khóa học 1:1 và viết nội dung cho website. Bạn có thể tìm hiểu tại đây.
Viết sách
Bút hết nặng, viết hết đau là cuốn sách về nghề viết đầu tiên mình được tham gia với vai trò đồng tác giả. Trong quá trình tham gia viết sách Bút hết nặng viết hết đau, mình học được cách làm việc chuyên nghiệp hơn. Đồng thời thay đổi phong cách viết nội dung hoặc viết tản mạn đầy cảm xúc để hòa hợp vào một cuốn sách chung có hơn 30 tác giả.
Ngoài ra mình cũng được học hỏi thêm cách viết một cuốn sách, giọng điệu ra sao, biên tập thế nào, nắm được quy trình xuất bản một cuốn sách gồm những gì. Trở thành tác giả sách và theo đuổi những bản thảo tự do từ đó theo đuổi trở thành biên tập viên tự do trong tương lai.
Biên tập bản thảo
Xuất hiện trong 3 cuốn sách về viết lách và trở thành writing mentor giúp mình có cơ hội nhận được công việc biên tập tự do. Và dự án đầu tiên mình thực hiện là biên tập bản thảo sách cho một khách hàng. Nhờ đó mình được cải thiện kỹ năng biên tập cũng như tích lũy kinh nghiệm để trở thành một freelance editor trong tương lai.
Nếu bạn muốn học cách tự biên tập bài viết, có thể tham khảo bài sau:
Nên viết rồi biên tập hay vừa viết vừa chỉnh sửa?
Hướng dẫn cách tự biên tập bài viết cho người mới
Writing mentor
Trong năm 2022, mình trở thành mentor cho chương trình Better Writing (mùa 1) và hiện tại trở thành mentor cho chương trình Creative Writing (Viết sáng tác – mùa 2). Đây đều là những chương trình của cộng đồng OWD – Những người viết hằng ngày với hơn 20,000 thành viên – nơi mình đang hoạt động với tư cách là Moderation/Mentor.
Ngoài ra mình cũng vận hành dự án cá nhân với 3 khóa học viết 1:1 gồm Viết cơ bản, 30 ngày luyện viết và Viết blog. Bạn có thể tham khảo thông tin qua Khóa học 1:1. Các khóa học của mình tập trung vào việc cải thiện kỹ năng cơ bản và giúp các bạn định hướng để bắt đầu với một chiếc blog.
Các khóa học này đều được kèm cặp 1:1 trong suốt thời gian học, vì mình tin rằng mỗi người sẽ có xuất phát điểm khác nhau. Do đó hướng dẫn 1:1 sẽ giúp học viên đi nhanh hơn, đi xa hơn so với tổ chức một lớp học với rất nhiều học viên.
Mỗi người viết sẽ có những bước phát triển khác nhau, họ có thể làm một hoặc thậm chí nhiều công việc kiếm được tiền từ viết và không chỉ gói gọn trong 8 công việc mình đã giới thiệu trong bài. Mình tin rằng chỉ cần có mục tiêu và kiên trì theo đuổi, bạn sẽ phát hiện ra viết cũng rất tiềm năng.
